Ontdekte schat in eigen tuin.

Soms kun je er met je neus bovenop zitten en het niet doorhebben.
Toen wij hier kwamen wonen stond er al een onoogelijke houterige boom achter in onze tuin. In de zomer zaten er best mooie witte bloesemschermen aan (snel vol luizen) en in de herfst zwarte bessen. Aangezien vogels deze bessen graag aten en vervolgens weer uitpoepten was het erg risicovol om je was buiten te laten hangen. (paarse vlekken). Omdat de boom/struik niet echt in de weg stond hebben we 'm maar laten staan.
Je hebt ondertussen vast al door over welke boom het hier gaat!
De 'Sambucus Nigra'. Beter bekend als de vlier.



Sambucus Nigra/vlier

Eerijk gezegd had ik wel eens gelezen over culinaire/medische mogelijkheden van de vlier, maar ik had mij er nog nooit echt in verdiept.
Nu de vlier weer in bloei staat kwam ik opeens veel enthousiaste blogberichtjes tegen over vlierbloesemsiroop/limonade en werd toch wel nieuwsgierig.

Bij ons in de winkel kun je het kant-klaar kopen, maar zelf maken is natuurlijk leuker.
Na een beetje Google'en had ik idee van de verhoudingen en ging aan de slag.
Wel in het mini, ik plukte een 3 tal mooie bloeiende schermen en stopte ze in een groot thee glas.
Heet water erop, schepje suiker en een kneep limoen. Dit liet ik een dag staan en ik was verkocht!
Wat een lekkere smaak. Fris, fruitig, bloemig.
(het lijkt wel FA-reclame).
Dit moest ik groter aan gaan pakken.

Weer een rondje Google. Veel informatie. Vroeger speelde de vlier best wel een belangrijke rol in het bijgeloof. Hij (eigenlijk Vrouw Holle die in de vlier huisde) zou beschermen tegen onweer en kwalijke ziekten. In het Duits (Hollunder/Frau Holle) en Engels (Elder/ Lady Ellhorn) vind je dit nog terug. Als een jong meisje tijdens de midzomernacht (21 juni) een met haar linkerhand geplukt bloesem achter haar bed hing, zou ze dromen van haar toekomstige echtgenoot. Dat heb ik vaker gelezen.

Het bleek wel een gelukkige keuze om de boom te laten staan, hij werd vroeger wel een complete medicijnkast inéén genoemd. Elk onderdeel heeft wel een medicinale werking.
De bladeren zouden helpen bij kneuzingen, de bloesem voor slijmverdunning in keel/neus, tevens zuiverend, de bessen als anti-griepmiddel en bij reumatische klachten, de schors laxeren en braakopwekkend. Ook houdt hij door zijn geur muggen op afstand.
Leuke uitgebreide info: http://www.annetanne.be/kruidenklets/uit-de-kruidenmand/kruiden-o-z/sambucus-nigra-vlier/.

Ik vind dit soort kruidenvrouwtjes-info altijd erg interessant. Mijn man niet (zijn vader was regulier huisarts), ook snapte hij mijn enthousiastme voor de vlierbloesemlimonade niet. Je kon er toch ook wijn en cider van maken! Zelfs jenever. Inderdaad zijn de culinaire mogelijkheden ongekend.
Siroop/limonade (lekker als Kir Royal-variant of in ijs), cider, beignets, pannekoeken, cakes (losse bloemtjes), gelei, thee, azijn en melk van de bloesem. Jam, wijn en jenever van de bessen. De jonge scheuten kun je inmaken, soort bamboescheuten. Ook schijnt er een eetbare winterpaddestoel op de takken te kunnen groeien: Judasoren.
Het is wel belangrijk dat je de juiste vlier neemt. Sommige familieleden kunnen namelijk zeer giftig zijn. Onze, meest algemene, vlier heeft 5 bladen. Neem nooit de struikachtiger kruidvlier (Sambucus Ebulus) met 7-11 bladen.

Terug naar mijn vlierbloesemsiroop/limonade. Veel leuke filmpjes op You Tube. Er zijn grofweg 2 methodes: warm of koud.  Voor limonade is heet water handig omdat de suiker dan al oplost.
Bij de koude manier schijn je een aromatischer smaak/geur te krijgen, warm doodt natuurlijk al het evt. aanwezige ongedierte. Veel tegenstrijdige info/methoden: alleen bloemen of hele schermen? Sommigen zweren bij neerzetten in de zon, bij anderen is dat absoluut verboden. Enige oplossing: zelf experimenteren.

Vlierbloesemsiroop

Veel mooie bloesemschermen met geel stuifmeel
0.5-1 kg suiker op 1 liter water 
citroenen/limoenen, in stukken, met schil
citroenzuur (apotheek, conserveringsmiddel) 20 gr/liter

Pluk de mooiste schermen. Prop ze ongewassen met steeltjes (voor mooie kleur) in een krappe emmer,

1. doe er koud water (tot ze net onder staan) en citroenen bij. Laat 24 uur staan. Zeven door een fijne doek. Het vocht verhitten met de suiker,  citroenzuur toevoegen en zachtjes inkoken tot siroop.
2. doe er heet water, citroenen en de suiker bij. Ook laten staan en zeven. Als je het erg lang wilt gebruiken ook dit vocht nog een keer verhitten, niet overmatig koken ivm opschuimen.

Evt. op smaak maken met meer citroensap.
Overschenken in zeer schone flessen. (200 C in oven of met soda uitkoken).
Als de flessen ook warm zijn, is de kans op knappen kleiner. Na juiste behandeling kun je de siroop een jaar bewaren.
Afhankelijk van het suikergehalte, 1 deel siroop met 5-7 delen water aanlengen tot limonade.

Ik stond al helemaal in de startblokken. Ik had al meerdere bomen gespot en wilde veel siroop maken, maar ik begin nu te twijfelen. Mijn vervolg mini-pogingen waren veel minder succesvol (bitter/niet bloemig) en de bloesems bevatten al veel ieniemini luizen (ik dacht eerst dat het een soort stuifmeeldraadjes waren) Een beetje extra eiwit kan waarschijnlijk geen kwaad, maar dit ontneemt mij wel de drinklust. Bij het zeven zal het wel weg zijn, of anders volgend jaar eerder plukken!